Het is waar. 1,3 miljoen Nederlanders zijn laaggeletterd, en de meesten zijn autochtoon. Wat betekent laaggeletterdheid voor hen in het dagelijks leven? Geen nieuws volgen, kinderen of kleinkinderen niet kunnen voorlezen, etiketten op voedselwaren of schoonmaakmiddelen niet kunnen begrijpen (wat gevaarlijk kan zijn); kortom, moeilijk kunnen meedoen in die dingen die zo belangrijk voor ons zijn. Om hier een verschil in te kunnen maken heeft WIJS gisteren een cursus ‘Laaggeletterdheid signaleren’ gekregen van stichting Lezen en Schrijven.
“Stel jezelf maar eens voor in het Frans, dan ervaar je hoe het is om je niet goed uit te kunnen drukken, nietwaar?”. Annemiek Fransen, taalregisseur bij stichting Lezen en Schrijven, wijst ons op dit gevoel van machteloosheid, ondanks dat toch duidelijk is geworden dat iedereen van de omelette du fromage houdt. Maar inderdaad, het is moeilijk. En voor veel Nederlanders is dit dagelijkse kost. Bij WIJS zijn we ervan overtuigd dat laaggeletterdheid een punt is dat we in ieder geval moeten kunnen herkennen, om mensen die moeite hebben om mee te komen in de maatschappij te kunnen betrekken bij al die dingen die voor ons ‘gewoon’ zijn.
Laaggeletterdheid is bijvoorbeeld te constateren als iemand de inhoud van een brief niet kan plaatsen, of als iemand een gesprek niet lijkt te begrijpen. Het ontwijken van lezen en/of schrijven, ‘tekenend’ schrijven en excuusgedrag kan ook aangeven dat er iets aan de hand is. Dat excuusgedrag kan onder andere zijn dat iemand zijn of haar bril is vergeten, thuis de formulieren wel invult, formulieren telkens ‘vergeet’, of dat er een handicap wordt geïmiteerd. Natuurlijk is excuusgedrag logisch, want het kan pijnlijk zijn om te erkennen dat je iets slecht kan dat als normaal wordt beschouwd. Het vergt daarom kracht om ervoor uit te komen dat je moeite hebt met de Nederlandse taal. Wat het oplevert is een team mensen dat op een begripvolle manier helpt, zodat de laaggeletterde zélf zaken kan regelen, meer komt te weten over de wereld om hem of haar heen, en met vrienden en familie op een geheel nieuwe manier contact kan hebben. En dat is een schitterend vooruitzicht.
Dat kan beginnen bij WIJS, maar zal altijd ondersteund worden door zeer geschikte professionals. Uit onderzoek blijkt dat na een half jaar ondersteuning bij 70% van de mensen de taalvaardigheden aanzienlijk zijn verbeterd, dat 50-65% meer sociale activiteiten onderneemt, dat 53% zich psychisch gezonder voelt, 39% zich ook fysiek gezonder voelt en dat 20-35% een betere positie op de arbeidsmarkt heeft. Herkent u zich of iemand in uw omgeving in het bovenstaande? Wij zijn altijd bereid u op een open en prettige manier te helpen. Het is nooit te laat om te leren!
Door Rients Verschoor